Nigdy nie mów do dziecka “Skup się!” - 15 skutecznych zabaw ćwiczących koncentrację uwagi
22 maja 2020 r. razem
Mówisz do dziecka, niby Cię słucha, ale widzisz w jego oczach, że myślami jest gdzieś w świecie fantazji. Zadajesz mu więc pytanie: “To co masz zrobić?”, a odpowiedź brzmi: “Eee..nie pamiętam”. Bierzesz głęboki wdech i robisz wszystko, by się opanować. Patrzysz mu prosto w oczy i mówisz twardo: “Skup się, to będziesz wiedział.” Droga mamo, gdyby to było takie łatwe..
Szybka dekoncentracja uwagi u dziecka może przysporzyć rodzica o niemały ból głowy
Wiem, nie ma nic miłego w mówieniu do ściany. Nie jest również przyjemne wysłuchiwać wciąż od nauczycieli reprymend i skarg: “Pani dziecko nie uważa”, “Ciągle trzeba go upominać”, “Jest taka rozkojarzona”. Choć na samą myśl o roztrzepanym maluchu roznosi cię od środka, musisz być świadoma tego, że kwestia ta wymaga od ciebie nie tylko cierpliwości, ale przede wszystkim wyrozumiałości. Z pewnością bardzo zależy ci na tym, aby twoja pociecha potrafiła się skupić, zapamiętać, zorganizować. Pamiętaj jednak, że samo upominanie malucha: “Skup się w końcu!” w niczym dziecku nie pomoże.
Koncentracja uwagi to umiejętność, którą można ćwiczyć
Polega ona na skupianiu i utrzymywaniu uwagi na ściśle określonych zadaniach. Potrzebujemy jej, by świadomie i z powodzeniem realizować nasze cele oraz sprawnie funkcjonować w otaczającej nas rzeczywistości. Warto wiedzieć, że umiejętność ta rozwija się wraz z wiekiem. Do około 3 roku życia dziecko nie panuje nad swoją uwagą - jest ona mimowolnie przyciągana przez pojawiające się w otoczeniu obiekty, np. szczeknięcie psa lub ruchomy obraz telewizora. Dopiero przedszkolaki zyskują możliwość świadomego kierowania swojej uwagi, czyli dostrzegania tego, co jest dla nich ważne w danym momencie i skupiania się na wybranych czynnościach. Umiejętność tą można, a nawet trzeba ćwiczyć. Trening taki wbrew pozorom nie jest skomplikowany. Można zamienić go w świetną zabawę, która zachwyci każde dziecko.
Oto 15 sprawdzonych pomysłów na zabawy poprawiające koncentrację uwagi u dzieci:
1. Puzzle
Nie polecam gier z układankami na tablet czy telefon, ale tradycyjne, kartonikowe puzzle, które pamiętamy z naszego dzieciństwa. Jeśli Twoje dziecko na samo słowo puzzle okaże zniechęcenie, nie poddawaj się od razu i spróbuj go przekonać do tej cennej zabawy. Na początku wybierz łatwe układanki, aby twoje pociecha nie zraziła się na wstępie. Później stopniowo zwiększaj poziom trudności. Możesz zaproponować dziecku, byście oprawiali ułożone z puzzli obrazki w antyramę i wieszali w pokoju pociechy na prawdziwej ścianie chwały. Maluch będzie z siebie dumny.
2. Zabawa w grajka
Bardzo cennym ćwiczeniem na koncentrację uwagi jest odtwarzanie rytmu. Wymaga ono uważnego wysłuchiwania odgłosów, zapamiętania ich, a następnie poprawnego odegrania. Zabawę w grajka można rozegrać na różne sposoby. Oczywiście, dobrym pomysłem jest użycie instrumentów: bębenków i grzechotek. Możecie nawet wykonać je samodzielnie ze słoików, pudełek i ziarenek.
Jeśli nie ma w pobliżu instrumentów, pobaw się z dzieckiem w wyklaskiwanie rytmu. Każda okazja jest dobra na taką zabawę: podróż tramwajem lub pociągiem, czekanie w kolejce czy niedzielny piknik na trawie. Pamiętaj, że uderzać można nie tylko w dłonie, ale również w kolana, ramiona, głowę - wtedy będzie jeszcze ciekawiej.
Rytm można również wystukiwać podczas malowania rękoma zamoczonymi w farbie. Rozłóżcie na podłodze ogromny arkusz papieru i przebierzcie się w ubrania robocze. Miłej zabawy.
3. Rozpoznawanie dźwięków
Zabawa polega na puszczaniu maluchowi różnych nagrań i proszenie go o odgadnięcie co na nich słychać. Na rynku dostępnych jest kilka gotowych propozycji takich zgadywanek nagranych na płycie CD. Zestaw zagadek możesz też skomponować sama. Wystarczy odnaleźć ciekawe odgłosy na serwisie YouTube i zrobić z nich playlistę. Wpisz w wyszukiwarce portalu wybrane hasła, np.: szczekanie psa, pianino, skrzypce, bawiące się dzieci, koncert rockowy - pomysłów co nie miara.
4. Czary mary
To zabawa w znikające rzeczy. Polega na rozłożeniu przed maluchem różnych przedmiotów albo obrazków, poproszenie dziecka o zamknięcie oczu, a następnie zabrania z rozsypanki jednego elementu. Zadaniem malucha będzie odgadnięcie, co zniknęło.
Innym sposobem na tę magiczną zabawę jest zaczarowanie pokoju. Poproś pociechę, aby wyszła z pomieszczenia. W tym czasie poprzestawiaj przedmioty. Gdy dziecko ponownie wejdzie do pokoju, jego zadaniem będzie odgadnięcie, co się zmieniło.
5. Joga dla dzieci
Joga nie tylko wpłynie pozytywnie na koncentrację uwagi twojego dziecka, ale również poprawi jego koordynację ruchową, świadomość własnego ciała oraz będzie świetnym ćwiczeniem relaksacyjnym. Praktyka jogi wymaga dużego skupienia i precyzji ruchów.
Nie musisz wcale zapisywać dziecka na drogie zajęcia, ale z powodzeniem możesz wykonywać z nim taki trening w domu. Tutaj również przyjdzie ci z pomocą serwis YouTube. Znajdziesz tam wiele filmików instruktażowych, które bez wątpienia będą dla ciebie dobrą inspiracją.
6. Palcem po plecach
Poproś pociechę, aby usiadła do ciebie tyłem a następnie wypisz albo wymaluj palcem tajemniczą wiadomość na jej plecach. Ćwiczenie to będzie wymagało od twojego dziecka ogromnego skupienia. Nie zaczynaj więc od skomplikowanych rysunków, ale np. trzyliterowych wyrazów. Oczywiście wymieniajcie się rolami i zgadujcie na zmianę odczytywane z pleców wiadomości.
7. Czytanie bajek
Jak najdłużej kontynuuj rytuał czytania bajek przed snem. Nawet jeśli Twoje dziecko chodzi już do szkoły podstawowej i z powodzeniem samo składa literki, wysłuchiwanie tekstu czytanego będzie świetnym treningiem koncentracji uwagi.
Czytaj tekst fragmentami i zadawaj dziecku pytania odnośnie bohaterów bajki lub tego, co się wydarzyło. Niech twoje zagadki będą z czasem coraz bardziej dociekliwe i szczegółowe. Będzie to dla dziecka mobilizacja do uważnego słuchania.
8. Labirynty
Dzieci uwielbiają rysować labirynty. Ćwiczeniem na skupienie uwagi będzie nie tylko przechodzenie skomplikowanych tuneli, ale również ich rysowanie. Niech maluch namaluje splątaną kombinację alejek prowadzących do celu a Twoim zadaniem będzie jej pokonanie.
9. Zabawy z kartką i ołówkiem
Może się tego nie spodziewasz, ale bardzo dobrym treningiem koncentracji jest nawet zwykła kolorowanka. Dbaj tylko, aby dziecko wykonywało ją jak najdokładniej. Świetnie sprawdzą się również kolorowanki z instrukcją - dane elementy trzeba pokolorować zgodnie z przypisanym oznaczeniem.
Dużego skupienia uwagi wymagają również zadania polegające na przerysowywaniu rysunków, rysowaniu element po elemencie i łączeniu kropeczek, z których ma powstać jakiś obrazek. Świetną zabawą jest również odrysowywanie szablonów.
10. Bystre oczko
Podczas codziennych spacerów, wycieczek tramwajem, pociągiem czy samochodem zadawaj swojemu dziecku zadania - wyzwania z poleceniem “znajdź”. Rywalizujcie między sobą, kto szybciej odgadnie zadany element. Poszukiwania mogą dotyczyć nie tylko obiektów z otoczenia, ale również tych ukrytych na skomplikowanych ilustracjach.
11. Ukryty skarb
Ukryj w waszym domu jakiś cenny skarb. Może to być prezent niespodzianka alba ulubiony smakołyk twojego dziecka. Zadaniem malucha będzie podążanie zgodnie z instrukcją. Może ona być spisana albo też wypowiadana przez ciebie. Polecenia mogą być naprawdę skomplikowane. Wtedy zabawa będzie prawdziwym wyzwaniem. Oto przykład: “Skręć w prawo, kucnij, zerknij do kuchni, spójrz w lewo, wyjmij niebieskie pudełko, znajdziesz w nim kolejną instrukcję.”
12. List pisany szyfrem
Napisz do swojego dziecka list pisany szyfrem albo też zachęć je, by samo stworzyło taką wiadomość, np. do taty. Dzieciaki lubią wcielać się w szpiegów z prawdziwego zdarzenia albo też rozwiązywać tajemnicze zagadki - twój maluch również pokocha taką zabawę.
13. Jak ci minął dzień?
Propozycja cudowna w swej prostocie - polega na zwykłej rozmowie. To kolejny powód, by jak najczęściej poświęcać czas wieczorami na opowiadanie sobie nawzajem jak minął dzień tobie i maluchowi. Zadawaj dużo pytań, bądź dociekliwa. To ważne, by Twoje dziecko podjęło wysiłek przypomnienia sobie jak największej ilości szczegółów.
14. Zabawy słowne
Nie istnieje jedna forma tej zabawy, wszystko zależy od waszej kreatywności. Zadaniem może być wymawianie na zmianę wyrazów zaczynających się na literę, na którą kończyło się słowo wypowiedziane przez poprzednika. Innym pomysłem jest zabawa w skojarzenia. Można również rywalizować ze sobą, np. kto wymieni więcej nazw zwierząt w ciągu minuty.
15. Kot w worku
Zabawa polega na ukryciu różnych przedmiotów w nieprzezroczystym worku z materiału. Zadaniem dziecka będzie włożenie ręki do środka i odgadnięcie poprzez dotyk, co zostało schowane. Inną wersją tej zabawy mogą być konkretne polecenia, jaki przedmiot ma zostać odnaleziony, np.: “Wyjmij piłeczkę ping - pongową”.
