Podsumowanie innowacji pedagogicznej „Wehikuł czasu, czyli akademia przyjaznej bajki”
30 czerwca 2022 r. krasnoludki
„Bajka jest magicznym lustrem pozwalającym dziecku inaczej spojrzeć na to, co wydaje się trudne i nie do pokonania” Maria Molicka.
Bajki były od zawsze sposobem na przekazywanie dzieciom wiedzy i zasad moralnych. Bajki pomagają dziecku poznawać i nazywać własne emocje oraz podpowiadać sposoby radzenia sobie z nimi. Odpowiednio dobrana bajka dziecięca wzbogaca wiedzę, rozwija intelekt, jest źródłem rozrywki i zabawy. Mądre, przyjazne bajki są też nośnikami ważnych uniwersalnych wartości moralnych tj, przyjaźni, dobra i szacunku. Dzięki utożsamianiu się z bohaterem, dzieci są w stanie przepracować różne, trudne dla siebie sytuacje, poradzić sobie z przykrymi emocjami. Nabywają nowych umiejętności społecznych i emocjonalnych, łatwiej im identyfikować swoje przeżycia.
Niestety, współcześnie wiele dzieci korzysta z komputera lub telewizora zbyt długo, dodatkowo wybierając treści pełne rywalizacji, często nawet przemocy wywołując w ten sposób zjawisko torowania (priming). Co oznacza przygotowanie dziecka do pozytywnego przyjęcia przemocy na ekranie. Zjawisko torowania odbywa się na poziomie nieświadomym, co utrudnia jego identyfikację osobie, która jest mu poddana. Nieświadomie utożsamiamy się z oglądanymi postaciami i czynnościami, jakie wykonują. Jednocześnie nie można powiedzieć, że każda bajka w której występuje bohater negatywny jest zła. Należy rezygnować z bajek, w których nadrzędną role odrywa zło, przemoc, smutek, a wybierać te w których mądre decyzje, przyjaźń, szacunek i dobro zwyciężają dając przykład mądrego rozwiązania problemu.
W odpowiedzi na ten problem powstała innowacja pedagogiczna „Wehikuł czasu, czyli akademia przyjaznej bajki”.
Głównym założeniem innowacji było uświadomienie rodzicom wpływu jaki niosą za sobą niewłaściwie dobrane treści oraz zbyt długi czas poświęcony na oglądanie telewizji. Tworząc innowację pedagogiczną miałam świadomość, iż obowiązkiem nauczyciela jest rozbudzenie ciekawości u dziecka oraz zachęcenie go do poznawania otaczającego świata, więc moja innowacja zakładała przyjazne wprowadzenie dzieci w świat bezpiecznych i mądrych bajek. Reksio, Krecik, czy Zaczarowany Ołówek to nieznane dzieciom bajki, które wprowadzą je w świat przyjaźni i zabawy. Świat bez narracji rywalizacji i zachowań agresywnych, które są wszechobecne w modnych dziś bajkach. Wymagało to systematycznego i celowego działania ze strony wychowawców i opiekunów. Dzięki planowanej współpracy z rodzicami Krasnali zakładałam uświadomienie ich na konieczność analizy fabuły bajki, którą proponują swoim dzieciom.
Dziecko jest istotą ciekawą świata i właśnie tę ciekawość chciałam wykorzystywać w trakcie realizacji mojej innowacji. Wierzyłam, że po jej zakończeniu dzieci intuicyjnie będą wybierały mądre, bezpieczne bajki z morałem.
Na wstępie pragnę nadmienić, że cele główne i szczegółowe innowacji zostały osiągnięte. Z dumą mogę stwierdzić, że wszystkie prowadzone działania zostały wspaniale przyjęte zarówno przez dzieci, ich rodziców oraz współpracowników w grupie. Każde dziecko czekało na swoją kolej przygotowania bajkowych pamiątek, a rodzice prześcigiwali się w kreatywnych pomysłach. Otrzymaliśmy kukiełki bohaterów w formie szytej, dzierganej na drutach i szydełku, malowane w formie obrazu, lepione z plasteliny, foto budki, budowanych wielkich postaci i wiele, wiele innych.
Jednak co najważniejsze dzieci chłonęły treści proponowanych bajek przenosząc je później na grunt sporów rówieśniczych, a w wielu przypadkach również na grunt domowy. Potrafiły nazwać przeżywane emocje, podejmowały próby odnalezienia właściwego wyjścia z trudnej sytuacji, a bywały sytuacje, że stawały w czyjejś obronie, co u dzieci 4-5 letnich nie zdarza się często. Serce rosło kiedy rodzice mówili, że dzieci proponują do wspólnego oglądania przerabiane przez nas bajki, prosiły o kupienie ich w starych wydaniach na płytach lub projektorach, czy sięgały po przygody Krecika lub Reksia będąc w bibliotece.
Poza pamiątkowymi postaciami bohaterów zadaniem rodzin było wspólne stworzenie odcinka bajki, który wydrukowany przynosili do przedszkola, a prowadząca czytała go całej grupie podczas podsumowaniu danego cyklu. Dzieci chętnie dopowiadały szczegóły powstawania Często zaznaczali, z jaką przyjemnością wracają do często zapomnianych bajek swojego dzieciństwa.
W trakcie prowadzonych zajęć dzieci zapoznawały się z treścią danego odcinka bajki, a następnie odpowiadały na szereg pytań z nim związanych. Wykonywały różne prace plastyczne, w których starały się odzwierciedlić postać głównego bohatera. Często, w trakcie trwania cyklu danej bajki słuchaliśmy wiodących piosenek z ekranizacji, których słowa szybko zapadały dzieciom w pamięć. Czasami spontanicznie powstawały do nich proste układy choreograficzne. Przeliczaliśmy elementy nawiązujące do przygód bohaterów, np. ołówki, myszki, jeże, czapki krasnali itd. A przede wszystkim wykorzystywaliśmy przede wszystkim aktywność ruchową, np.: krecie korytarze, rzuty do celu, przeskoki, przestrzenne układy itd.
W związku z trwającą pandemią COVID-19 i licznymi kwarantannami dotykającymi grupę podjęłam decyzję o zwiększeniu liczby rodzin opracowujących bajkę z dwóch do trzech oraz czas realizacji zaplanowanych działań wydłużył się o jeden miesiąc. W sumie udało nam się zrealizować osiem bajek. Na zakończenie innowacji powstała wystawa wszystkich powstałych prac, którą chętnie oglądały dzieci z innych grup oraz rodzice naszych wychowanków.